واقعیت سهم بخش خصوصی از اقتصاد ایران

جوان آنلاین: در روزهای گذشته فیلمی کوتاه از واکنش رهبر انقلاب نسبت به گزارش وزیر نفت در مورد جایگزین توتال منتشر شد. «فرهیختگان» به همین بهانه در یادداشتی بررسی جایگاه «بخش خصوصی در منظومه فکر اقتصادی آیتالله خامنهای» و همچنین در گزارش مفصلی به وضعیت فعلی حضور بخش خصوصی در اقتصاد ایران پرداخته است. یکی از معتبرترین گزارشهای رسمی از سهم بخش خصوصی در اقتصاد ایران مربوط به گزارشی است که توسط اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران و با همکاری پژوهشکده آمار مرکز آمار ایران تهیه شده است. این گزارش که با عنوان «محاسبه سهم ارزشافزوده بخش خصوصی در اقتصاد کشور برای سالهای ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳» تهیه شده، در تاریخ ۶ اسفند ۱۳۹۷ بهصورت عمومی انتشار یافت. ارزش افزوده ایجادشده توسط هریک از این زیر بخشها بر اساس اطلاعات ثبتی گزارششده توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی و همچنین صورتهای مالی و بیلانهای ارائهشده توسط هر زیر بخش، محاسبه شده است.

راه نجات اقتصاد ایران از مسیر کاهش حجم تصدیگری و مالکیت دولتی میگذرد و مقاومت در این راه تنها به مستهلک شدن سرمایههای ملی منجر میشود. صلاح اقتصاد در این نیست که در برابر رشد واقعی بخش خصوصی ایستادگی شود، بلکه بخش خصوصی زمانی فعال خواهد بود که اقتصاد شفاف، رقابتی و آزاد باشد تا این بخش بتواند وارد یک فضای رقابتی شود. تورم علاوه بر اینکه از افزایش تقاضا و متعاقبا افزایش نقدینگی ناشی میشود، نتیجه کاهش عرضه نیز هست. به طور مثال در شرایط فعلی به دلیل فشار بر تولیدکنندگان، تولید در بسیاری از بخشها تا حد زیادی نزولی شده است و این خود به کاهش عرضه و در نتیجه جهش تورم منجر میشود. اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی نیز مسئولیت سرعت بخشی به رشد شاخصهای توسعه اقتصادی و رونق کسب و کارهای داخلی را دارند. از این رو فعالیت بیش از پیش اتاقهای بازرگانی ضروری است.

بههرحال ورود به هر بازاری ریسکهای خاص خودش را دارد. علیالخصوص در شرایط فعلی اقتصاد ایران، شما که قصد سود بردن از بازار را دارید، باید حتماً ریسکهای احتمالی را کنترل کنید. زیرا جبران ضررهای اقتصادی بسیار سخت خواهد بود. اجتناب از هیجان: ما در کشوری زندگی میکنیم که بازار آن تحت کنترل سفته بازان است. همان دلالانی که آنها را نمیبینیم اما نامشان زیاد برده میشود. این اَبَر دلالان پول خود را مدام بین بازارها جابهجا میکنند و عمده سودشان از هیجانات مردم عادی است. آنها با ورود پول هوشمند smart money به هر بازاری، عوام را با طمع سود یا ترس از ضرر، به آن بازار میکشانند و سود کلانی از این راه کسب میکنند. نمونه این اتفاق را در بازار سکه، دلار، بورس و خودرو در سالهای گذشته دیدهایم. نکته مهم این است؛ هر بازاری که میخواهید در آن وارد شوید باید بررسی کنید که در حال سکون یا پایدارباشد، از ورود به بازارهایی که هم اکنون ترند هستند به شدت پرهیز کنید.

هرچند با در نظر گرفتن نرخ طبیعی بیکاری که چیزی حدود ۴ تا ۶ درصد است، عملکرد اقتصاد ایران در زمینه بیکاری نیز قابل قبول نیست، اما آیا واقعا این کاهش نشاندهنده اشتغال به کار نیروی جویای کار است؟ برای اینکه بتوانیم سوال بالا را پاسخ دهیم، نیاز است که تعریف بیکاری را خوب بشناسیم. بیکار کسی است که در سن کار (معمولا ۱۵ تا ۶۵ سال) باشد و در یک بازه مشخص به دنبال کار بگردد. اگر فرد جویای کار در بازه سنی اشارهشده قرار نداشته باشد یا بههردلیلی از دنبال کار گشتن منصرف شود، در گروه بیکار قرار نمیگیرد. این مساله میتواند یکی از عوامل کاهش نرخ بیکاری باشد. برخی از کارشناسان معتقدند که روند کاهشی در نرخ بیکاری تنها بهخاطر دلسرد شدن بیکاران برای پیدا کردن کار است. استدلال آنها افزایش تمایل و آمار مهاجرت است. مهاجرت باعث میشود نیروی انسانی که کشور برای فعالیتهایش نیاز دارد، از کشور خارج شود.